Zwalczanie jasnoty purpurowej w pszenicy ozimej i pszenżycie ozimym – praktyczny poradnik

Jasnota purpurowa (Lamium purpureum) to jednoroczny chwast z rodziny jasnotowatych, często występujący w uprawach zbóż ozimych, zwłaszcza pszenicy ozimej i pszenżyta ozimego. Ze względu na szybki rozwój, odporność na niskie temperatury oraz konkurencję o światło, wodę i składniki pokarmowe, jasnota może istotnie obniżać plony zbóż. Skuteczne zwalczanie tego chwastu wymaga połączenia odpowiednich działań agrotechnicznych i chemicznych, a także trafnego doboru terminu zabiegów.

Charakterystyka jasnoty purpurowej

Jasnota purpurowa jest rośliną zimującą, kiełkuje głównie jesienią, ale może też wschodzić wczesną wiosną. Tworzy niską rozetę liściową i łodygi osiągające 10–30 cm wysokości. Kwitnie już od marca, co sprzyja jej dalszemu rozprzestrzenianiu. Szybko się rozkrzewia, tworząc zwartą darń, która może skutecznie zagłuszyć rozwój zbóż.

Wpływ jasnoty na uprawy zbóż

W pszenicy ozimej i pszenżycie ozimym jasnota purpurowa konkuruje o:

  • światło słoneczne – intensywnie rozwija się już jesienią,
  • wodę i składniki pokarmowe – pobiera azot i inne makroskładniki z gleby,
  • przestrzeń – zagęszcza łan i utrudnia rozwój rośliny uprawnej.

Wysokie zachwaszczenie może skutkować:

  • obniżeniem liczby źdźbeł kłosonośnych,
  • spadkiem masy tysiąca ziaren (MTZ),
  • pogorszeniem jakości ziarna.

Zwalczanie jasnoty – strategie agrotechniczne

  1. Płodozmian – unikanie monokultury zbóż ogranicza presję chwastów.
  2. Termin siewu – opóźniony siew pszenicy i pszenżyta ogranicza rozwój jasnoty, która wcześniej kiełkuje.
  3. Uprawa mechaniczna – podorywka i bronowanie mogą zniszczyć wschodzące siewki jasnoty jesienią.
  4. Zagęszczenie łanu – odpowiednia obsada zbóż utrudnia rozwój chwastów przez zacienienie.

Zwalczanie chemiczne – herbicydy

jasnota purpurowa zwalczanie

Jesienne zwalczanie (zalecane):

  • Najlepszy moment to faza 2–4 liści jasnoty.
  • Skuteczne substancje czynne:
    • florasulam (np. w mieszankach z 2,4-D lub aminopyralidem),
    • tribenuron metylu,
    • diflufenikan (działa także na inne chwasty dwuliścienne),
    • prosulfokarb (działanie doglebowe i nalistne).

Przykładowe preparaty:

Uwagi praktyczne

  • Przed zastosowaniem środka należy sprawdzić rejestrację danego herbicydu dla konkretnej uprawy i regionu.
  • Rotacja substancji czynnych ogranicza ryzyko uodparniania się chwastów.
  • Połączenie zabiegów mechanicznych i chemicznych daje najwyższą skuteczność.

Dowiedz się więcej z Innvigo!

Podsumowanie

Jasnota purpurowa stanowi poważne zagrożenie dla zbóż ozimych, szczególnie w łagodnych zimach. Kluczem do skutecznego zwalczania jest wczesne rozpoznanie problemu i zastosowanie odpowiedniego zabiegu herbicydowego już jesienią. Zintegrowane metody ochrony – łączące agrotechnikę i chemię – pozwalają ograniczyć jej występowanie i chronić potencjał plonotwórczy pszenicy i pszenżyta.